Cambodjaans eten

Cambodjaans eten staat bekend om zijn versheid en eenvoud. De Chinese en Thaise keuken hebben een grote invloed gehad op de Cambodjaanse (of Khmer) keuken maar in de Cambodjaanse keuken wordt er minder overmatig gebruik gemaakt van kruiden. Het Cambodjaans eten is te omschrijven als simpel maar elegant met weinig verschillende smaken zodat de smaken die gebruikt worden beter tot hun recht komen. Cambodjaans eten staat ook bekend om de contrasterende smaken, vreemde vormen en extra's die worden gebruikt zoals pinda's, dipsauzen of fruit.

Naast de Cambodjaanse keuken tref je ook nog invloeden aan van de vroegere Franse overheersers. Op elke hoek van de staat kan je wel een baquette kopen met wat La vache qui rit (smeltkaas).

Vrijwel elke regio in Cambodja ken zijn eigen traditionele gerechten met z'n eigen ingredienten. De samenstelling en ingredienten van het eten in de regio's zijn vaak tot stand gekomen onder invloed van naburige landen. In het westen van Cambodja in steden als Siem Reap, Battambang en Koh Kong is de invloed van de Thaise keuken duidelijk merkbaar. Het eten in deze regio's is pittiger dan in andere delen van het land. In het oosten van Cambodja is het eten in steden als Kampong Cham, Ban Lung en Kampot weer meer op de Vietnamese keuken georienteerd.

Rijst als basis van een Cambodjaanse maaltijd

Cambodjaans eten bestaat vrijwel altijd uit een maaltijd met rijst. Rijst is de basis van het gerecht. Cambodjanen kennen velen soorten rijst die op verschillende manieren kunnen worden bereid. Het kan gegeten worden als rijstsoep, zoete rijst (met cocos en suiker), als gebakken rijst of als gekookte rijst. Bij de rijst wordt vis, vlees of groente gegeten. Afhankelijk van het inkomen. Vrijwel elke maaltijd wordt bereid met vissaus ofwel prahoc genaamd. Als er na het nuttigen van een maaltijd nog rijst over is wordt deze later, voor een andere maaltijd, vaak gebakken (fried rice) of als soep gebruikt.

Aantal maaltijden per dag

De gemiddelde Cambodjaan eten drie maaltijden per dag. Ontbijt bestaat meestal uit (rijst)soep of noodles. Het diner ligt normaal zwaarder op de maag. De basis van de maaltijden bestaat hoofdzakelijk uit rijst. Vaak betreft het gekookte rijst maar soms worden de "left-overs" van de vorige dag gebruikt en verwerkt tot gebakken rijst (fried rice). Overdag worden er regelmatig diverse rijstsnacks genuttigd. Veelal gecombineerd met banaan of coco's en in bananenbladeren gewikkeld.

Op de vele marktjes in het land kan je overal verse groenten kopen. De gemiddelde Cambodjaan gaat dan ook vrijwel elke dag naar de markt om verse ingredienten voor het eten te halen.

Vis

Sinds tijden is vis het meest geserveerde vlees bij een Cambodjaans gerecht. De Tonle Sap rivier voorziet vele vissers van diverse soorten vis. Het Tonle Sap meer, het grootste zoetwatermeer van Zuid-Oost Azie, is het meest visrijke gebied per km3 ter wereld en na de Amazone rivier de rivier met de meeste diversiteit. Het meer voorziet dan ook in een zeer groot deel van de totale behoefte aan vis in Cambodja. Naast het Tonle Sap meer komt ook een groot deel van de vis uit de zee (Golf van Thailand) en uit de Mekong rivier. Naast vis verziet de Golf van Thailand ook in de behoefte naar krab, garnalen, inktvis kreeft en oesters. Het is dat ook niet verwonderlijk dat veel gerechten met vis en schaaldieren worden opgediend. Cambodjanen verwerken vis en schaaldieren tot pasta of soep. Ook eten ze vaak gedroogde vis (en vlees) bij het eten. Bij afwezigheid van een koelkast drogen ze de vis zodat deze lang houdbaar is.

De kleine stad Kep staat bekend om zijn heerlijke verse krab die voor je ogen wordt gevangen uit de zee. Met een sausje van de beroemde Kampot peper lik je je vingers erbij af.

Vlees

Naast vis wordt in gebieden die niet een de Mekong rivier, het Tonle Sap meer of de Golf van Thailand liggen meer vlees gegeten. Varkensvlees wordt het meest gegegeten maar rundvlees en kippenvlees is ook populair. Kippenvlees bestaat vaak uit grof gehakte stukken vlees met de botten er nog in. Een kipfilet zal je zelden aantreffen dus niet te enthousiast bijten. Dieren als vogels en eekhoorns worden in de gebieden in de jungle ook gegeten. Ook wordt in de grensgebieden met Vietnam hondenvlees gegeten. Dit wordt als delicatesse gezien.

Specerijen en kruiden

Cambodjanen gooien een hoop kruiden door het eten. Dit om gerechten op smaak te brengen maar de kruiden zorgen ook voor een langere houdbaarheid van het eten. Ook inwendig zorgen de kruiden ervoor dat je minder snel last van je maag krijgt. Vooral pepers, gember en chilipepers worden door het eten gestopt. De chilipepers werden (net als pinda's) in de 16e eeuwe door de Spanjaarden en Portugezen naar Cambodja gebracht tijdens de handel.

Het mengsel tak mbal mrech wordt vaak bij het traditionele gerecht Lok Lak geserveerd. Het mengsel bevat water (tak), zout (mbal) en peper (mrech). Peper en zout dat je in Cambodja aantreft is veelal afkomstig van de provincie Kampot. Kampot staat bekend om zijn hoogwaardige peper. De Fransen hebben de pepervelden aangelegd. In de Franse koloniale periode had elk zichzelf respecterend restaurant een busje Kampotpeper op tafel staan.

Groente en fruit in de Cambodjaanse keuken

De Cambodjaanse keuken kent tal van groenten die wij in Nederland niet gebruiken (of zelfs niet kennen). Zo zijn er diverse kolen, bamboescheuten, diverse soorten gember en aubergines, bananenbloemen, bittere meloenen en waterspinazie. Deze groenten worden gebruikt in diverse gerechten.

Naast de diverse fruitsoorten als watermeloen, cocosnoot, ananas, mango, papaye en banaan, kenne de Cambodjanen nog tal van andere vruchten die veel voorkomen. Zo zijn er de sterappel, de rambutan, mangoesteen, en de durian evenals drakenfruit, diverse verschillende soorten lychees, jackfruit tamarinde pomelo, pomgranaat, eierfruit, longans, persimmon en sapodilla.

Cambodjaanse manier van eten

Cambodjanen eten doorgaans op een van riet of rijsthalmen gevlochten mat. Ze zitten in kleermakerszit en nuttigen zo het gerecht. Ze eten vaak met de rechterhand (linkshand is voor het toilet). Vroeger at men van palmbladen. Tegenwoordig eten de meeste Cambodjanen van diep bord. Sommige traditionele lekkernijen worden opgediend in bananenbladeren of in een cocosnoot. Er wordt ook met bestek en shopsticks gegeten. Afhankelijk van het gerecht.