Politiek in Cambodja

Cambodja is een Constitutionele monarchie met, net als Nederland, een parlementair systeem met (formeel) een meerpartijenstelsel. De partijleden van de politieke partijen in Cambodja worden op democratische wijze d.m.v. verkiezingen gekozen. Parlementaire verkiezingen in Cambodja worden om de 5 jaar gehouden. Het Cambodjaanse parlement dat in de hoofdstad Phnom Penh zetelt, bestaat uit 2 kamers. De eerste kamer (Nationale esemblee) telt 123 zetels. De partijen vullen de 123 plaatsen naar gelang het aantal verkregen stemmen. De tweede kamer of senaat telt 61 zetels. De koning wijst deze zetels toe en wordt daabij geadviseerd door de eerst kamer.

De koning is het staatshoofd terwijl de premier het regeringshoofd is. De koning heeft vooral een representatieve en ceremoniële taak terwijl de premier met het parlement een uitvoerende functie heeft. De wetgevende macht ligt bij het Nationale Assemblee en de senaat.

Politiek systeem van Cambodja

De huidige premier van Cambodja is Hun Sen van de CPP (Cambodian People's Party). Hij is sinds 1998 aan de macht, het jaar nadat zijn partij een bloedige coup pleegde en de officieel gekozen premier en prince Norodom Ranariddh van de FUNCINPEC partij uit het zadel wierp. In 1993 won prins Ranariddh de verkiezingen met zijn FUNCINPEC partij. Hij won de verkiezingen met 45,5% van de stemmen, gevolgd door de CPP van Hun Sen en de Boedhistische Liberale Democratische Partij. Prins Ranariddh moest echter een coalitie aangaan met de CCP partij van Hun Sen. Prins Ranariddh werd 1e premier en Hun Sen 2e premier. In 1997 braken er hevige onlusten uit door de hoog opgelopen spanningen tussen de 2 partijen en aanhangers daarvan. Tientallen mensen verloren het leven tijdens rellen. De internationale gemeenschap zag de rellen als een coup van de hand van Hun Sen. Zijn sterke militaire achterban overtrof de achterban van prins Ranariddh. Beide leiders beschuldigden elkaar ervan Rode Khmer rebellen in te hebben gezet tijdens de rellen. Na zijn afzetting sloot prins Ranariddh een samenwerkingsverband met de Sam Rainsy Party.

Hoewel er in Cambodja meerdere politieke partijen zijn, lijkt er meer sprake te zijn van een eenpartijstelsel. Andere politieke partijen zijn toegestaan maar hebben weinig invloed op de besluitvorming en ook weinig perspectief daartoe. Hun Sen staat erom bekend geen tegenstand te dulden. Praten over politiek op openbare plaatsen in Cambodja is menig politiektegenstander duur komen te staan. Mensen worden op regelmatige basis opgepakt of zelfs vermoord indien blijkt dat zij kritiek uiten op Hun Sen.

Hun Sen maakte voorheen deel uit van het Rode Khmer regime waar hij in het oosten van Cambodja als commandant werkzaam was. Hij wordt ook gezien als marionet van de grote Vietnamese buur die, na de geforceerde terugtrekking uit Vietnam door grote Chinese druk, nog invloed wilden blijven uitoefenen in Cambodja. Hun Sen maakt zich op grote schaal schuldig aan het schenden van mensenrechten.

Hieronder een twee kopstukken uit de hedendaagse Cambodjaanse politiek.

Kem Sokha is een zeer invloedrijke persoon. Hij is goed "bevriend" met premier Hun Sen. Hij wordt in de volksmond "Mr Sokha" genoemd en bezit grote stukken grond in Cambodja en oliemaatschappij Sokha. Tevens heeft hij voor 1 dollar de rechten om Angkor Wat voor 99 jaar te exploiteren verkregen Hij onderhoud het tempelcomplex van Angkor en mag de entreegelden van de kaartverkoop houden (en staat daar uiteraard een deel van af aan premier Hun Sen).

Politieke partijen in Cambodja

Er zijn een aantal politieke partijen in Cambodja actief. De partij van huidig premier Hun Sen is de CPP (Cambodian People's Party). De CCP is veruit de machtigste partij in Cambodja. Tijdens de verkiezingen op 28 juli 2013 behaalde de CPP 3,235,969 stemmen (48.83% = 68 zetels), de Cambodian National Rescue Party behaalde 2,946,176 zetels (44.46% = 55 zetels), FUNCINPEC 242,413 zetels (3.66%). De 5 kleinste partijen waren samen goed voor ongeveer 3% van de stemmen (League for Democracy Party 68,389 1.03%, Khmer Anti-Poverty Party 43,222 0.65%, Cambodian Nationality Party 38,123 0.58%, Khmer Economic Development Party 33,715 0.51% en Democratic Republican Party 19,152 0.29%).