Het schrikbewind van de Rode Khmer

De Cambodjaanse communistische beweging werd rond 1940 opgericht met behulp van de Vietnamese buren om een vuist te maken tegen de Franse overheerser. Pas in 1960 begon de beweging vorm te krijgen. Onder leiding van Pol Pot werd de organisatie aanzienlijk verbeterd. Pol Pot leidde in de Cambodjaanse jungle in het noorden van het land vlakbij de Thaise grens de beweging. Financieel en met militaire middelen gesteund door de Vietcong en het Nord-Vietnamese leger, kon de beweging zich ontwikkelen. Samen met een groot aantal politicie ontstond de beweging Kampuchean People's Revolutionary Party (KPRP).

De KPRP kreeg meer en meer invloed binnen Cambodja. Nadat de Verenigde Staten het officieel neutrale oosten van Cambodja gebombardeerd had om de Vietcong te verjagen, wierp de partij de door de Amerikanen gesteunde regering onder leiding van Koning Sihanouk en premier Lon Nol omver. Dit gebeurde in april 1975 toen het Rode Khmerleger de straten van Phnom Penh binnenreed. Vanwege het feit dat de Amerikanen zicht terugtrokken uit Vietnam door de grote druk die zich uitte door enorme demonstraties in eigen land en politieke druk van bondgenoten die tegen de Amerikaanse bombardementen waren, kreeg de Rode Khmer vrij spel in Cambodja.

Het doel van de Rode Khmer

De Rode Khmer riep Cambodja uit tot Kampuchean People's Republic. Het doel van de communisten van de Rode Khmer was om een landbouwstaat maken. De bevolking moest verhuizen van de steden naar de platteland om daar te werken, scholen, bedrijven en fabrieken werden gesloten omdat alle Cambodjanen zich in dienst moesten stellen van de "Kampuchean People's Republic". Ook werd de valuta afgeschaft en werden persoonlijke eigendommen als huizen en land ontnomen.

Tijdens marsen van de Rode Khmer door de straten van de steden werden alle potentiele vijanden van het regime, hieronder vielen leraren, journalisten, mensen die een andere taal machtig waren, brildragenden en andere die als intellectuelen werden beschouwd, d.m.v. martelingen verhoord in provisorische martelgevangenissen (zoals S21 gevangenis in Phnom Penh) en later op transport gezet naar een van de 265 killingfields in het land. Daar werden ze op brute wijze vermoord. Naar schatting werden zo`n 2 a 3 miljoene Cambodjanen vermoord. Destijds een derder van het totaal aantal inwoners van Cambodja.

Vietnamese invasie

Het sterke Vietnamese leger begon op 25 december een offensief tegen de Rode Khmer omdat de Rode Khmer op regelmatige basis kleine grensplaatsen in Vietnam binnenviel en hele dorpen uitmoordden. Op 7 januari 1979 nam het Vietnamese leger Phnom Penh in. Bij het binnenvallen van de S21 martelgevangenis werden door de Rode Khmer in hoog tempo de laatste gevangenen vermoord. De acht lijkenkisten op het schoolplein van de Tuol Sleng (of S21, Security gevangenis) zijn hier nog stille getuigen van.

Overgave van de Rode Khmer

De Vietnamese inval betekende helaas niet direct de totale overgave van de Rode Khmer. Op tal van plaatsen door het land als Kampot (waar een aantal jaren later nog een trein werd overvallen), Pailin, Battambang en Anlong Veng bleven nog sterke bolwerken bestaan. Ook Pol Pot (of Solat Sor zoals zijn echter naam luidt) zelf was nog niet dood. Het duurde tot zeker 1998 voordat de gevechten aan de frontlinies voorbij waren. Er doen zelfs verhalen de ronde dat zelfs in 2004 nog sprake was van actieve afdelingen van de Rode Khmer. Op Bokor Hill heeft een hevige strijd tussen Vietnamese troepen en de Rode Khmer plaatsgevonden. Ook het gebied rond Battambang en Pailin bij de grens met Thailand vormde lange tijd de gevechtslinie. Het is niet 100 procent zeker dat Pol Pot is overleden. Verhalen gaan dat hij in noordelijk Cambodja bij de grens met Thailand in de plaats Anlong Veng in 1998 zijn laatste adem uitblies. zo`n 20 jaar na de invasie van het Vietnamese leger. Alle bewijzen van zijn dood zijn helaas vernietigd. Zijn graf is feitelijk het enige subjectieve bewijs van zijn overlijden.

China, bondgenoot van Cambodja, viel als reactie op de Vietnames invasie in Cambodja het Noorden van Vietnam binnen. Na hevige gevechten trokken de Chinesen zich weer terug. Van 1991 tot 1993 was Cambodja onder bestuur van de Verenigde Naties (UNTAC). In mei 1993 werden er voor het eerst weer verkiezingen gehouden. De partij van Hun Sen, de Cambodian Peoples party (CPP) verloor maar greep de macht dor een coup. Hun Sen wordt gezien als marionet van de Vietnamesen. Opmerkelijk feit is dat hij onderofficier was van de Rode Khmer, even als zovelen die deelnemen of namen aan de huidige politiek van Cambodja.