Khmer, de Cambodjaanse taal

De officiële taal die in Cambodja wordt gesproken is Khmer. Deze Austroaziatische taal wordt gesproken door 13 miljoen inwoners van Cambodja en 3 miljoen mensen buiten Cambodja. Het merendeel van de mensen buiten Cambodja die Khmer spreken leven in Vietnam, Thailand, Laos, de Verenigde Staten en Frankrijk. De Khmer taal is, net als de Khmer cultuur, beïnvloed door het Sanskriet en Pali. De taal werd ook in mindere mate beïnvloed door het Thai, Lao, Chinees, Cham en Vietnamees. De landen vormen een gebied van taalkundige convergentie: de landen en hun talen hebben elkaar beinvloed. De Khmer taal wordt geschreven van links naar rechts en heeft 33 medeklinkers en 26 klinkers. De oudste inscriptie van de Khmer taal werd gevonden in het jaar 611 in de provincie Takeo.

Khmer is vooral een analytisch, isolerende taal. Er zijn geen verbuigingen, vervoegingen of naamvalsuitgangen. In plaats daarvan worden deeltjes en hulpwoorden gebruikt om grammaticale relaties weer te geven. De algemene woordvolgorde is onderwerp-werkwoord-object. Beperkende bijwoorden volgen het woord dat zij wijzigen. Bepalende bijwoorden verschijnen na nummers en worden gebruikt om zelfstandige naamwoorden te tellen, maar niet altijd zo consequent als in een taal als het Chinees.

Khmer verschilt van naburige talen zoals Thais, Birmaans, Laos en Vietnam in het feit dat het niet een tonale taal is. Woorden worden benadrukt op de laatste lettergreep, dus veel woorden voldoen aan het typische Ma-Khmer patroon van een beklemtoonde lettergreep voorafgegaand aan een minderjarige lettergreep. Het Khmer schrift is een abugida schrift dat afstamt van het Brahmi schrift en van het zuidelijke Indische Pallava schrift; De belangrijkste eigenschappen zijn subscript versies van medeklinkers die worden gebruiken om clusters te schrijven, en een verdeling van medeklinkers in twee series met verschillende inherente klinkers.

Frans en Engels in Cambodja

Toeristen die Cambodja bezoeken spreken vaak Engels. Veel kinderen leren op school om Engels te spreken of tijdens hun werk op de stranden, in de buurt van de tempels of op straat. De oudere Khmer spreken soms Frans. De oudere generatie werkte onder de Franse administratie en nog steeds weten velen van hen nog Frans te spreken. Chinees is een opkomende taal. Steeds meer Chinezen komen werken in Cambodja dus meer en meer Khmer leren om Chinees te spreken. In steden als Phnom Penh, Siem Reap, Sihanoukville, Battambang, en Kampot vind je tegenwoordig aardig wat particuliere internationale scholen waar voornamelijk Engels gedoceerd wordt en soms ook Frans.

Khmer woorden en zinnen

Als je op reis gaat in Cambodja is het handig (en leuk) om een aantal woorden of praktische zinnen te kennen om mee uit de voeten te kunnen zodat je in contact kunt komen met de locale bevolking.

Nederlands	Khmer	English	Khmer
Hallo Hoe gaat het? Goede morgen Goede avond Middag Mijn naam is..... Ja Nee Alsjeblieft Bedankt Pardon Tot ziens Ik begrijp het niet Ik wil een... Water Thee Rijst (gekookt) Rijst (ongekookt) Vlees Vis Kip Brood Restaurant Waar is de...? Markt Bank Postkantoor Dokter Bus Trein Fiets Politie agent Sla linksaf Sla rechtsaf Ga rechtdoor Morgen Middernacht Nacht Zondag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag	jum-reap soo-a tau neak sok sapbaiy teh? arun sour sdei tiveah sour sdei reah-trey sour sdei k'nyom tchmouh... baat dteh suom mehta or-koon sohm dtoh joom-reap leah k'nyom men yoo-ul tee k'nyom jang baan... teuk tai  bia angkoh saich t'ray moan num pung haang bai noev eah nah...? p'sah tho neea kear bprai sa nee peth laan ch'noul ra dteah plerng see kloa bpoa leeh or norkor-bahl bot dtoy ch'wayng bot dtoy s'dum dtov dtrong bpreuk aa-tree-at yoop t/ngai aa-dteut t'ngai jan t'ngai ong-gee-a t'ngai bpoot t'ngai bpra-hoa-a t'ngai sok t'ngai sao	Gisteren Vandaag Morgen Maand Jaar Vorig jaar Nieuwjaar Volgend jaar Januari Februari Maart April Mei Juni  Juli Augustus September Oktober November December Een Twee Drie Vier Vijf Zes Zeven Acht Negen Tien Elf Twintig Dertig Veertig vijftig Zestig Zeventig Tachtig Negentig Honderd Duizend Tienduizend Honderdduizend Miljoen	m'serl menh t'ngai nih t'ngai sa-aik khaeh ch'nam ch'nam moon ch'nam thmey ch'nam groy ma ga raa kompheak mee nah meh sah oo sa phea mi thok nah ka kada say haa kan'ya to laa wech a gaa t'noo moo ay bpee bay boun bpram bpram moo ay bpram bpee bpram bay bpram buon dahp dahp moo ay m'pay saam seup sai seup ha seup hok seup jeht seup bpait seup gao seup moo-ay roy moo-aybpoan moo-ay meun  moo-ay sain moo-ay lee-un